“Dlaczego kochamy” Anna Machin. Recenzja

“Dlaczego kochamy” Anna Machin. Szeroki przegląd badań i hipotez potwierdzających rolę miłości i przywiązania w życiu człowieka. Podtytuł książki: “Naukowe kulisy najbliższych więzi”.

“Dlaczego kochamy” Anna Machin

• Autor: Anna Machin
• Wydawnictwo: Słowne
• Data wydania polskiego: 2022
• Data wydania oryginału: 2022
• Tłumaczenie: Jacek Sikra
• Grafiki: brak
• Liczba stron: 290 plus 10 stron bibliografii.
• Dla kogo?: Dla zainteresowanych tematem i oswojonych ze stylem typowym dla antropologów. Wymagana pewna doza wysiłku w śledzeniu toku rozważań autorki.
• Moja ocena: 6/10. Wybór i opis badań naukowych na 5+. Niestety warstwa rozważań pozostawia wiele do życzenia.

Kilka słów o autorce

W temacie miłości i przywiązania profesor Anna Machin to prawdziwa guru. Od lat zajmuje się badaniem więzi, bliskości i społecznej natury człowieka. Największą sławę przyniosła jej praca nad miłością tacierzyńską.

Anna Machin to antropolożka ewolucyjna. Badaczka łączy wiele dyscyplin naukowych, aby jak najlepiej zrozumieć, co to znaczy “być człowiekiem”. Związki, relacje, rodzicielstwo, przywiązanie, zakochanie – te wątki przewijają się zarówno w pracy badawczej Anny Machin, jak jej działalności popularyzatorskiej.

Fascynacja naturą człowieka dopadła profesor Machin w nieoczywistym miejscu – w zoo. Badaczka zaczęła bowiem swoją karierę od obserwowania szympansów i innych naczelnych. Z czasem uznała, że najciekawszy jest jednak tzw. “trzeci szympans”, czyli człowiek. “Dlaczego kochamy” to druga książka w dorobku antropolożki po dobrze przyjętym debiucie pt. The Life of Dad: The Making of a Modern Father. Tym razem przewodnim tematem książki jest MIŁOŚĆ:

Anna Machin “Dlaczego kochamy”

Chciałam przywrócić zachwyt jej wielkimi możliwościami, naszymi predyspozycjami do wielkich miłości, umieścić ją znów w jądrze człowieczeństwa. Jest bowiem obecna w każdym włókienku naszego ciała, przeniknęła cały otaczający świat.

Od 2008 roku Anna Machin pracuje w grupie badawczej profesora Robina Dunbara w Oksfordzie. Silny wpływ tego uczonego widać w całej książce “Dlaczego kochamy”. Porównanie stylu, wiedzy i medialności tych dwojga uczonych wychodzi zdecydowanie na plus dla profesora Dunbara. Ale tu mogę być nieobiektywna, bo Robin Dunbar od lat jest moim osobistym bohaterem i akademickim idolem.

50 twarzy miłości

Niewątpliwą zaletą tej książki jest bardzo szerokie spojrzenie na temat miłości. Z łatwością na jednym tchu wymieniamy miłość rodzicielską, miłość kochanków i miłość do członków rodziny. Czasem dodamy do tego także głębokie uczucie do przyjaciół, a niektórzy z nas – także do Boga, Stwórcy, Absolutu.

Natomiast Anna Machin znacząco rozszerza pojęcie miłości. I słusznie. Podobne przywiązanie, afekt i poświęcenie jesteśmy w stanie okazywać w wielu różnych sytuacjach. W “Dlaczego kochamy” dowiemy się m.in., że miłością można obdarzać także:

• psa (no pewnie!),
• kota (znam takie przypadki),
• idola, celebrytę, aktora… (skąd się biorą groupies)
• wiele osób na raz (w związkach poliamorycznych)
• swojego smartfona (można się oburzać, ale w sumie – kto z nas jest bez winy?)
• a w przyszłości może nawet osobistego robota?

Anna Machin “Dlaczego kochamy”

Miłość to nic innego niż biologiczne przekupstwo, które ma zagwarantować poświęcenie czasu i energii na związek fundamentalny dla przetrwania. Łapówką jest zestaw związków neurochemicznych, które mobilizują do stworzenia i podtrzymywania takiego związku.

Przywiązanie vs zakochanie

Miłość to temat niezwykle obszerny, bo tak naprawdę jest pojęciem parasolowym dla wielu różnych stanów. W książce “Dlaczego kochamy” Anna Machin z wielką pieczołowitością próbuje wytyczyć granice między poszczególnymi wymiarami miłości. Czym innym jest przecież zakochanie, a czym innym wieloletnia miłość małżonków czy partnerów. Co więcej, różne są też przejawy miłości: fascynacja, uzależnienie, mobilizacja do działania, zazdrość…

Autorka przygląda się im od wielu naukowych stron. Przytacza badania genetyczne, neuronaukowe, psychologiczne, socjologiczne i kulturowe. Dzięki temu dostajemy bardzo szeroki wachlarz obserwacji.

Anna Machin “Dlaczego kochamy”

Oksytocyna dodaje pewności, dopamina nagradza i dopinguje do działania, serotonina omamia… A β-endorfina? Sprawia, że chcemy pozostać w związku jak najdłużej. Z kochaną osobą, rodziną, dziećmi lub przyjaciółmi.

Dlaczego kochamy

Książka mimo nośnego tematu nie porywa. Czy to styl autorki, czy przekład, czy redakcja? Ciężko ocenić. W każdym razie zabrakło mi klarowności w ujmowaniu interpretacji i wniosków. Jeśli celem ma być popularyzacja wiedzy, to fragmentami książka ta jest po prostu zbyć ciężka, niejasna, za mało konkretna.

Za to w pełni zgadzam się z przesłaniem tej książki. I za Anną Machin chętnie powiem każdemu: