ODCINKI Z 2020 ROKU

#017 Biochemia Radości

Lubimy się czuć dobrze. Wniebowzięci, w ekstazie, podjarani albo rozanieleni. Radość ma wiele odcieni, bo w mózgu odpowiadają za nią różne neuroprzekaźniki, a w ciele różne hormony. Który odcień radości jest najlepszy? Tego neuronauka nie wyjaśnia. Ale na pewno milo jest czuć się miło. I od święta, i na co dzień.

#016 Czas (w) Mózgu

Czas pomyka. A jednocześnie czasem bardzo się dłuży. Na przykład w kolejce do dentysty. Jest elastyczny, chociaż jest bardzo stały. A może to jednak kwestia percepcji? No właśnie, mózg rozumie czas, odlicza czas i zapamiętuje sekwencje wydarzeń. Jak to robi?

#015 Neuro-Magia Dawania

To w pewnym sensie paradoks. Skoro każdy organizm chce maksymalizować swój zysk i szansę na przeżycie, to czemu lubimy się dzielić, pomagać, obdarowywać innych? Co więcej, nasz mózg też bardzo to lubi! Dlatego to dla mnie bardzo ciekawe pytanie. Odpowiedzi są różne i kilka najlepszych podaję w tym odcinku.

#014 Układ Prze-Sympatyczny

Nie da się stresu wyrugować z naszego życia. Można próbować go ograniczać, ale lepiej z nim nie walczyć, bo… walka to też źródło stresu. To co? Bezczynnie patrzeć, jak nasze zdrowie i zadowolenie z życia z każdym dniem spada coraz niżej? Nie. Jest inny sposób. To wzmacnianie tej części naszego układu nerwowego, która odpowiada za relaks i ładowanie akumulatorów.

#013 Neurobiologia Nawyku

Rutyna, nawyk, przyzwyczajenie – czasem je kochamy, czasem doprowadzają nas do szaleństwa. Jak to się dzieje, że mózg upiera się przy jakimś działaniu i robi je bez opamiętania? Bez względu na to, czy go o to prosimy, czy nie. Cóż, to nie jest takie głupie. Przecież wszystkie te nawykowe zachowania mają nam ulżyć. Niestety problem polega na tym, że mózg nie bardzo odróżnia zdrowe nawyki od tych szkodliwych.

#012 Trzy języki emocji

Przede wszystkim ustalmy jedną rzecz: mózg jest bardzo emocjonalny, a same emocje służą nam swoją mądrością od setek tysięcy lat. Ostatnio staramy się zepchnąć je do kąta. Problem w tym, że nie bardzo można. Lepiej emocje naprawdę porządnie zrozumieć i nauczyć się czerpać z ich mądrości.

#011 Neuroplastyczność wymiata

Neuroplastyczność to jest taki temat, do którego na pewno będę jeszcze wracać. To jeden z podstawowych mechanizmów, który tłumaczy jak działa mózg. W tym odcinku zaczynam od początku. Tłumaczę, że mózg jest niezwykłym organem, bo potrafi się zmieniać i dostosowywać. Wątroba, kość udowa i soczewka w oku – tylko się starzeją. A mózg nie. Z każdym rokiem może być bardziej sprawny i lepiej przystosowany do otaczającego nas świata. Pod warunkiem, że mu na to pozwolimy.

#010 Jest ruch, jest życie

Już w pierwszym odcinku mówiłam, że mózg i ruch to bardzo dobrana para. Mózg jest niezbędny, byśmy się poruszali. Ale ruch też odgrywa ogromnie ważną rolę: sprawia, że głowa działa jak należy. W związku z tym jesteśmy szczęśliwsi, zdrowsi, bardziej wydajni i lepiej dogadujemy się z innymi.

#009 Strach się nie bać

Strach i lęk to niekochani przez nas bracia. Nie lubimy tych emocji, oj nie lubimy. Ale warto rozumieć, skąd się biorą, jak działają. Do tego dobrze zrozumieć, że stres to właściwie to samo. Reakcja fizjologiczna, która pojawia się w naszej głowie i ciele pod wpływem stresu to właśnie reakcja na strach. Z tym, że strach szybko mija. A lęk (i stress) potrafi zostać z nami na długo, długo. Dlatego dobrze znać różnicę i próbować ujarzmiać lęki.

#008 Nagie Instynkty Cz. 2

Przekazywanie życia kolejnym pokoleniom to najważniejsze zadanie każdego organizmu. Najważniejsze z punktu widzenia ewolucji i biologii. Dlatego natura zwierząt i ludzi dała nam napęd do: rozmnażania i instynkt rod z icielski. Aby wszystko zadziałało – dzieci też mają swój wrodzony mechanizm: lęk separacyjny. A na koniec wisienka na torcie: mój ulubiony instynkt wszystkich ssaków: zabawa.

#007 Nagie Instynkty Cz. 1

Eksploracja, Wściekłość i Strach. Na tych trzech napędach poruszamy się większość dnia. Dzielimy te systemy motywacyjne z innymi ssakami. Trochę dodaliśmy do nich finezji, a trochę wypaczyliśmy. Z pewnością pozwalają nam przeżyć do kolejnego dnia i to się liczy. W związku z tym czas na poznanie naszych instynktów. Czy chcemy się zgodzić, że nami rządzą, czy nie.

#006 Szałowe Płaty Czołowe

To jeden z moich ulubionych odcinków. Po prostu cały czas nie mogę się nadziwić, jak genialny jest nasz mózg. Przede wszystkim potrafi myśleć, myśleć o myśleniu i jeszcze analizować, opisywać i usprawniać całe rozkminki. A to tylko jedna z wielu zdolności najnowszej ewolucyjnie części naszego mózgu: płatów czołowych, w tym przedczołowych.

#005 Podwójne życie dopaminy

Jeden z najciekawszych neurotransmiterów. Źródło motywacji, skuteczności i determinacji. Ale także przyczyna kształtowania się nałogów i niszczenia sobie życia. Dop a mina ma wiele twarzy. Niektóre z nich są dość niesympatyczne. Ale przede wszystkim dopamina gra w naszej drużynie. Tylko od czasu do czasu zdarza się jej strzelić nam samobója.

#004 Trzy w jednym. Czyli jak działa mózg gadzi, ssaczy i naczelnych?

Model mózgu trójdzielnego jest jednocześnie aktualny i przestarzały. Na pewno warto go znać, choć nie jest idealny. O co chodzi z tym mózgiem gadzim, ssaczym i naczelnych? I dlaczego taki podział ma sens, a dlaczego można włożyć go między bajki?

#003 Mózg na standby’u.

Na pierwszy rzut oka nuda jest do niczego. Ale to złudzenie. Mózg potrzebuje chwili, gdy może robić, co chce. Porządkuje, utrwala i szykuje się na kolejne wyzwania. To czemu nie dajemy mu zbyt wiele okazji do bujania w obłokach? Bo puszczony samopas, łatwo schodzi na manowce. Jak temu zaradzić? Opowiadam w trzecim odcinku podcastu.

#002 Bezbłędny nerw błędny

To jeden z najbardziej zagadkowych nerwów w ciele człowieka. Rozgrzewa umysły naukowców, bo w wyjątkowy sposób łączy ciało i mózg. Odpowiada za tzw. “uczucia z brzucha”. Ale robi także dużo ważnej roboty. Przede wszystkim rządzi naszym układem przywspółczulnym. Dlatego jest w stanie sprawić, że włączamy tryb “luz”.

#001 Po co ci mózg?

Czy Twój mózg jest po to, by robić raporty kwartalnych? Układać oferty dla klientów? A może grać w Simsy? Trochę tak. Ale z punktu widzenia ewolucji i codziennego życia nasze “centrum dowodzenia” jest do zupełnie czego innego.

#000 Witam! Podcast o Mózgu startuje

W pierwszym odcinku przedstawiam się i opowiadam, skąd pomysł na taki podcast. Ten podcast ma tylko 6 minut. Dlatego uznałam, że nie będzie miał nawet własnego numeru. Taki przed-odci n ek.